Φλεβική θρόμβωση: ενημερωθείτε και προφυλαχθείτε

Toυ
Αγγειολόγου
Αγγειοχειρουργού
κ. Χρήστου Ρηγόπουλου

“Η θρομβοεμβολική νόσος, όπως αποκαλούνται από κοινού η φλεβική θρόμβωση και η πνευμονική εμβολή, αποτελεί μία από τις σημαντικότερες αιτίες θνησιμότητας και νοσηρότητας της σύγχρονης εποχής. Υπολογίζεται ότι περίπου 10 εκατομμύρια άνθρωποι πάσχουν από θρομβοεμβολική νόσο στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ ετησίως ενώ 500 χιλιάδες άνθρωποι στην Ευρώπη, εκ των οποίων οι 50 χιλιάδες στην Ελλάδα, πεθαίνουν κάθε χρόνο εξαιτίας της.”

Για να γίνει καλύτερα κατανοητό το μέγεθος του προβλήματος, αυτός ο αριθμός είναι υπερδιπλάσιος του ετησίου αριθμού θανάτων που προκαλούν αθροιστικά ο  καρκίνος του μαστού, τα τροχαία ατυχήματα και το AIDS!

Θρόμβωση σημαίνει δημιουργία θρόμβου (πήξη του αίματος) στο εσωτερικό μίας φλέβας, συνήθως στα κάτω άκρα. Εμφανίζεται σαν ένα ξαφνικό πρήξιμο στη γάμπα ή και στο μηρό, που μπορεί να συνοδεύεται από πόνο ή και ερυθρότητα αν αφορά τις επιφανειακές φλέβες.

Παράγοντες που προδιαθέτουν είναι η παρατεταμένη ακινησία πχ ένα  πολύωρο αεροπορικό ταξίδι ή η παραμονή στο κρεββάτι για ανάρρωση από κάποια ασθένεια, μία πρόσφατη χειρουργική επέμβαση, ιδίως ορθοπαιδικής φύσης στα κάτω άκρα, η λήψη αντισυλληπτικών, η εγκυμοσύνη, η παχυσαρκία καθώς και ασθενείς με σοβαρό πρόβλημα φλεβικής ανεπάρκειας και κιρσών.
Η διάγνωση βασίζεται στην κλινική εξέταση και το ιστορικό του ασθενούς αλλά τεκμηριώνεται με τη διενέργεια έγχρωμης υπερηχητικής φλεβογραφίας (triplex φλεβών).

Μόλις τεθεί η διάγνωση, το  πρώτιστο μέλημα είναι να αποφευχθεί η επέκταση της θρόμβωσης και κυρίως η πνευμονική εμβολή, το να αποσπασθεί δηλαδή ένα κομμάτι του θρόμβου και μέσω της κυκλοφορίας να “σφηνωθεί” στην πνεύμονική κυκλοφορία, κατάσταση η οποία μπορεί να αποβεί θανατηφόρα. Θεμέλιος λίθος της σωστής αντιμετώπισης είναι η άμεση έναρξη αντιπηκτικής αγωγής, η οποία θα συνεχιστεί για 3-6 μήνες.

Σε σοβαρές περιπτώσεις όπου η θρόμβωση είναι ιδιαίτερα εκτεταμένη και απειλείται άμεσα η ζωή του ασθενούς, μπορεί να απαιτηθεί η λήψη και επιπλέον μέτρων όπως η τοποθέτηση φίλτρου που δεν επιτρέπει την μετατόπιση του θρόμβου ή ειδική θρομβολυτική αγωγή για τη διάλυση του θρόμβου.

Αφού λοιπόν περιοριστεί ο κίνδυνος των επιπλοκών, επόμενος θεραπευτικός στόχος είναι η  επανασηραγγοποίηση, η διάνοιξη δηλαδή του θρομβωμένου τμήματος της φλέβας. Αυτό κατα κύριο λόγο επιτυγχάνεται από τον ίδιο τον οργανισμό, ο οποίος σαν το μετροπόντικα ανοίγει ένα τούνελ διαμέσω του θρόμβου ώστε να αποκατασταθεί η ροή του αίματος, η οποία εν τω μεταξύ γίνεται μέσω παράπλευρου δικτύου.

Η διαδικασία αυτή υποβοηθείται από την αντιπηκτική αγωγή καθώς και από την έγκαιρη κινητοποίηση, με χρήση ειδικής ελαστικής κάλτσας, το να σηκωθεί δηλαδή ο ασθενής και να περπατήσει το συντομότερο δυνατό σε αντίθεση με τις παλιότερες απόψεις που ήθελαν τον ασθενή με θρόμβωση σε πλήρη ακινησία στο κρεβάτι για σημαντικό διάστημα.

Το επόμενο στάδιο είναι η διερεύνηση της αιτίας, γιατί δηλαδή συνέβη η θρόμβωση. Αν και στις περισσότερες περιπτώσεις οφείλεται στην ύπαρξη ενός ή περισσοτέρων από τους προδιαθεσικούς παράγοντες που αναφέρθηκαν, αρκετές φορές η αιτία δεν είναι προφανής οπότε πρέπει να διερευνηθεί η πιθανή ύπαρξη θρομβοφιλίας, η γενετική προδιάθεση του οργανισμού δηλαδή να δημιουργεί θρομβώσεις καθώς επίσης και η πιθανότητα κακοήθειας, της οποίας μία θρόμβωση μπορεί να αποτελεί το πρώτο σύμπτωμα.

Η θρομβοεμβολική νόσος λοιπόν αποτελεί ένα σημαντικό κίνδυνο για την υγεία, ιδιαίτερα όταν συνυπάρχουν προδιαθεσικοί παράγοντες όπως ακινησία, πρόσφατο χειρουργείο, λήψη οιστρογόνων ή σοβαρού βαθμού φλεβική ανεπάρκεια. Η πρόληψη επομένως έχει  πολύ σημαντικό ρόλο στη μείωση του κινδύνου και αφορά την ενημέρωση σχετικά με τους παράγοντες κινδύνου, την έγκαιρη αναγνώριση των συμπτώματων και τη λήψη των απαραίτητων προφυλακτικών και θεραπευτικών μέτρων υπό τη συμβουλευτική καθοδήγηση του ειδικού ιατρού.